1. TEFSİR ANABİLİM DALI
Tefsir İlmi, Kur’ân’ın en doğru bir şekilde açıklanmasını hedefleyen bir ilimdir. Bilindiği gibi Kur’ân’ın ilk açıklayıcısı Hz. Peygamber (s.a.v.)’dir. Bu görev kendisine bizzat Yüce Allah (c.c.) tarafından verilmiştir. O’nun ashabı da gerek O’ndan aldıkları bilgileri ve gerekse kendi anlayışlarını daha sonraki nesle aktarmışlardır. Daha sonra gelenler de aynı rolü oynamışlar, öncekilerden aldıkları bilgilere ilavelerde bulunarak kendilerinden sonra gelenlere intikal ettirmişlerdir.
Zamanla Kur’ân ve onun tefsiri ile ilgili pek çok yan ilim dalları ortaya çıkmaya başlamıştır. (Kur’ân Tarihi, pek çok sayıda Ulûmu’l-Kur’ân, Tefsir Usûlü). Tefsirler başlangıçta rivâyet tefsirleri olarak telif edilmiş, daha sonraları da dozu artarak dirâyet tefsiri şeklinde gelişmiştir. Hatta yazarlarının eğilimlerine göre Fıkıh, Dil-Bilim, Edebiyat, Kelam, Tasavvuf, Felsefe, Tabiî İlimler vb. ağırlıklı tefsirler de kaleme alınmıştır.
Son yıllarda ise Kur’ân’da belli bir konu ile ilgili ayetlerin geniş bir şekilde değerlendirildiği konulu tefsir çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Kur’ân, hayatın bütününü içine alan bir kitap olarak dolaylı ve dolaysız pek çok konuya temas etmiştir. Bu sebeple onu açıklamaya çalışanlar da, onun daha iyi anlaşılmasına yarayacak her türlü bilgiden yararlanmışlar ve bundan sonra da yararlanmaya devam edeceklerdir.
Fakültemizdeki Tefsir Anabilim Dalı’nın tarihçesi, Prof. Tayyip Okiç’in Ankara Üniversitesi Senatosu’nca 31.1.1950’de İlahiyat Fakültesi’ne Hadis Profesörü olarak tayini ve ertesi sene de Tefsir Dersi’nin yine onun uhdesine tevdî edilmesi ile başlamıştır. Tayyip Okiç bu tarihten itibaren bu iki dersi içine alan Dogmatik İlimler Kürsüsü Başkanlığı’nı da yürütmüştür. O tarihlerde Tefsir derslerine Okiç’le birlikte Öğretim Görevlisi Hasan Hüsnü Erdem de girmiştir. Erdem’in bu görevi 1960’daki emekliliğine kadar devam etmiştir.
1955 yılında Kürsü’ye ilk asistan olarak Ahmet Hamdi Savlı girmiştir. Ancak Savlı, askerliğinden sonra hocasının bütün gayretlerine rağmen idare tarafından tekrar göreve iâde edilmemiştir. Daha sonra 1956 yılında İsmail Cerrahoğlu, 1965’te ise Süleyman Ateş asistan olarak Kürsü’ye girmişlerdir.
Prof. Tayyip Okiç’in 1966 yılının ilk günlerinde fakülteden ayrılmasından sonra tefsir Kürsü’sünün başına Doç. Dr. İsmail Cerrahoğlu geçmiştir. Bundan üç yıl sonra 1969’da Kur’ân-ı Kerîm Dersi Okutmanı olarak Demirhan Ünlü göreve başlamıştır. Böylece bu tarihten itibaren Kur’ân Dersi de Tefsir Kürsüsü içine alınmıştır. Daha öncelri bu ders Kur’ân ve islâm Dini Esasları adı altında Kelam Kürsüsü’ne bağlı bulunmakta idi. O sıralar bu derslere Osman Keskioğlu, daha sonra da Dr. Lütfi Doğan girmekteydi.
Bundan sonra 1971’de Orhan Karmış, 1979’da Dr. Salih Akdemir, asistan olarak; yine 1979’da Şevki Saka Kur’ân-ı Kerîm Dersi Okutmanı olarak; 1983’te Mehmet Paçacı, 1984’te Halis Albayrak, 1986’da İdris Şengül ve Ömer Özsoy, 1987’de Ahmet nedim Serinsu ve 1992’de Mehmet Akif Koç Kürsü’ye asistan olarak girmişlerdir.
Cerrahoğlu’nun 1973 yılında 1 yıl müddetle l-Londra’da, 1976-1978 yılları arasında da Erzurum İslâmî İlimler Fakültesi Dekanlığı’nda bulunması sırasında Kürsü Başkanlığı görevini Süleyman Ateş yürütmüştür. Bu esnada 1977 yılında da Mevlüt Güngör Kürsü’ye asistan olarak dahil olmuştur.
Prof. Dr. İsmail Cerrahoğlu’nun 1.1.1996 tarihinde emekli olmasında sonra Anabilim Dalı Başkanlığını 6.1.1999 tarihine kadar Prof. Dr. Salih Akdemir deruhte etmiştir.
Bu tarihten itibaren 2002 yılına kadar Prof. Dr. Mevlüt Güngör’ün sürdürdüğü Anabilim Dalı Başkanlığı’nı, 04.01.2002 tarihinde tekrar Prof. Dr. Salih Akdemir üstlenmiştir. Şu anda bu görevi Prof. Dr. Mehmet Akif KOÇ yürütmektedir.
Mart 2003’de Esra Gözeler, Aralık 2009’da Hasan Yücel ve son olarak 2017’de Tuba Haşimoğlu kürsüye asistan olarak girmişlerdir. Doktorasını 2010’da tamamlayan Esra Gözeler dr. öğr. üyesi olarak görevine devam etmektedir.
Bologna Bilgi Sistemi-Tefsir (Yüksek Lisans)
Bologna Bilgi Sistemi-Tefsir (Doktora)
2. TEFSİR ANABİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYELERİ
Prof. Dr. Mehmet Akif KOÇ (Anabilim Dalı Başkanı)
Prof. Dr. İdris ŞENGÜL
Prof. Dr. Mesut OKUMUŞ
Prof. Dr. İsmail ÇALIŞKAN
Doç. Dr. Esra GÖZELER
Doç. Dr. Hasan YÜCEL
Doç. Dr. Mehmet AKIN
Ar. Gör. Tuba KARAŞAHİN
Ar. Gör. Enes Furkan ONUR
Öğr. Gör. Ayşe KARAKAYA
Öğr. Gör. Dr. Murat OLTULU